داروی جدیدی که ممکن است به فشار خون بالای کنترل‌نشده کمک کند

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ان‌بی‌سی نیوز این بررسی که نتایج ان در «ژورنال پزشکی نیوانگلند» منتشر شده و در اجلاس سالانه انجمن قلب آمریکا ارائه شده است، نشان داد که در بیمارانی که یک دوز روزانه داروی «باکسدروستات« (baxdrostat) را مصرف می‌کردند، در مقایسه با افرادی که دارونما دریافت می‌کردند، فشار خون بسیار پایین‌تر می‌آید.

این داروی جدید خوراکی با هدف قرار دادن هورمونی عمل می‌کند مقدار نمک در بدن را تنظیم می‌کند.

دکتر موریس براون، استاد پرفشاری خون اندوکرینی در دانشگاه کویین مری لندن و یکی از نویسندگان مقاله این پژوهش فشار خون مقاوم یا کنترل‌نشده افراد را در معرض خطر سکته مغزی و حمله قلبی قرار می‌دهد، اما به داروهای معمول پایین‌آورنده فشار خون پاسخ نمی‌دهد.

به گفته براون، در مجموع، ۲۰ تا ۳۰ درصد از افراد دچار بیماری پرفشاری خون یا فشار خون بالا می‌شوند و ۵ تا ۱۰ درصد از افراد مبتلا به پرفشاری خون دارای نوع کنترل‌نشده یا مقاوم آن هستند.

• ٰدرباره «پرفشاری خون مقاوم»: وقتی فشار خونتان پایین نمی‌آید

دارویی که بر روی گیرنده‌های یک هورمون اثر می‌کند

اینکه داروهای معمول کاهنده فشار خون در برخی از مبتلایان به بیماری پرفشاری خون تاثیر نمی‌کنند، عمدتا مربوط به هورمون آلدوسترون است که میزان نمک تجمع‌یافته در بدن را کنترل می‌کند. به گفته براون، مشکل است که به طور مستقیم میزان هورمون آلدسترون را در بدن کاهش داد، زیرا ساختار مولکولی آن به یک هورمون ضروری برای بدن به نام کورتیزول شباهت بسیاری دارد. اما این داروی جدید با مهار کردن یک آنزیم که بدن برای تولید آلدوسترون به ان نیاز دارد، این مشکل را حل می‌کند.

براون و همکارانش برای آزمایش ایمنی و اثربخشی دوزهای گوناگون داروی باکسدروستات ۲۷۴ بیمار را در آمریکا که با وجود دریافت دست کم سه داروی کاهنده فشار خون فشارخونشان دست‌کم ۱۳۰ روی ۸۰ میلی‌متر جیوه بود، وارد این بررسی کردند.

بیماری «پرفشاری خون» (hypertension)  تشخیص داده می‌شود که شخصی فشار خون ۱۳۰ روی ۸۰ میلی‌متر جیوه  یا بالاتر داشته باشد و در صورتی که فشار خون سیستولی یا حداکثر بین ۱۲۰ تا ۱۲۹ میلی‌متر جیوه (و فشار خون دیاستولی یا حداقل زیر ۸۰ میلی‌متر جیوه) باشد، اصطلاحا می‌گویند فرد دارای «فشار خون بالارفته» (elevated blood pressure) است.

شرکت‌کنندگان در مرحله دوم این بررسی به چند گروه تقسیم شدند که سه دوز متفاوت این داروی جدید یا دارونما را به همراه داروهای قبلی‌شان دریافت کردند. در افرادی که بالاترین دوز دارو را دریافت کرده بودند، بیشترین کاهش در فشار خون سیستولی یا حداکثر – یعنی کاهشی ۲۰ نمره‌ای- ایجاد شد. تعجب‌آور اینکه حتی بیماران در گروه دارونما یا داروی بی‌اثر نیز کاهش ۱۱ نمره‌ای در فشار خون را پیدا کرند.

به گفته براون، این بهبودی عمده در فشار خون بیماران دریافت کننده دارونما احتمالا مربوط به رعایت دقیق‌تر مصرف سایر داروهایشان بوسیله آنها است.

براون گفت: «همیشه این احتمال وجود دارد که افراد همه قرص‌های را که برایشان تجویز شده است، هر روز به طور مرتب مصرف نکنند. اما هنگامی وارد یک بررسی می‌شوند، دقت بیشتری در مصرف داروهایشان به خرج می‌دهند.»

این بررسی همچنین نشان داد که این دارو ظاهر بی‌خطر و ایمن است.

براون گفت: «در گروه دریافت‌کننده دارو هیچ علامت متفاوت با اثرات دارونما در گروه دریافت‌کننده دارونما، مشاهده نشد، به جز سرگیجه در اندکی از بیماران هنگام افت فشار خون» و افزود که همچنین افزایش در میزان‌های پتاسیم خون در دو بیمار رخ داد.  با اینکه میزان بالای پتاسیم خون می‌تواند به اختلال‌های ریتم ضربان قلب بینجامد، به گفته براون، «هیچ یک از افراد شرکت‌کننده در بررسی به خاطر افزایش میزان پتاسیم مجبور به ترک کردن بررسی نشد.

هنوز تا تایید این دارو فاصله زیادی مانده است

در حال حاضر، بسیاری از افراد مبتلا به پرفشاری خون مقاوم به درمان چاره‌ای جز متحمل شدن عواقب آن ندارند: یعنی فازایش خطر دچار شدن به سکته مغزی، حمله قلبی و نارسایی قلبی.

کارشناسان می‌گویند این کارآزمایی نه تنها ثابت کرد که این داروی جدید فشار خون را کاهش می‌دهد، بلکه دوزهای بالاتر آن باعث کاهش حتی بیشتر فشار خون می‌شود.

البته این دارو هنوز باید بوسیله سازمان غذا و داروی مورد تایید قرار گیرد.

کارشناسان می‌گویند یافته‌های این کارآزمایی بالینی نشان می‌ٔ‌دهد که این دارو ارزش بررسی بیشتر را دارد و ظاهرا می‌تواند اثر عمده‌ای در کاهش فشار خون داشته باشد، اما هنوز فاصله زیادی تا آن هنگامی وجود دارد که تا وارد روند بررسی بوسیله سازمان غذا و داروی آمریکا شود.

یک دارو به نام اسپیرونولاکتون از قبل وجود دارد که می‌تواند بر همین مسیر هورمونی تاثیر بگذارد، یعنی اثر هورمون آلدوسترون را کاهش دهد؛ این دارو که گیرنده آلدوسترون را مسدود می‌کند، موثراست، اما عوارض جانبی عمده‌ای هم دارد.

به گفته کارشناسان، اگر تاثیربخشی این دارو در مرحله سوم کارآزمایی بالینی (مرحله نهایی گسترده‌تر بررسی دارو) هم ثابت شود، پزشکان یک ابزار مهم به فهرست داروهای فعلی افزوده شود.

همچنین این بررسی یک هدف جدید برای درمان‌های جدید ضد فشار خون یعنی گیرنده‌های هورمون آلدوسترون را برجسته می‌کند.

البته حتی اگر این دارو تایید شود، عمدتا برای افرادی تجویز خواهد شد که بیماری پرفشاری خون کنترل‌نشده دارند. برای بقیه بیماران، همچنان گزینه‌های دارویی ارزان‌قیمت‌تر تجویز خواهد شد.